ඉන්දිරා ප්‍රියදර්ශනී ගාන්ධි යනු නිදහස්‌ ඉන්දියාවේ සිව්වැනි අගමැතිනියයි. ඇය එරට පළමු කාන්තා අගමැතිනිය වූ අතර භාරත දේශය පුරා වසර 15 ක්‌ පාලනය කළ තැනැත්තිය ද වූවාය. ගාන්ධි අගමැතිනිය ගැන අපට හදිසියේ සටහනක්‌ තබන්නට සිදු වූයේ මන්ද? ඇගේ ඝාතනය සිදුවී වසර 31 ක්‌ සපිරුණේ ඊයේ දිනයේ නිසා නොව ප්‍රමුඛ පෙළේ කොංග්‍රස්‌ නායකයකු වන එම්. එල්. ෆොටේඩාර් සිය පැරණි නායිකාව ගැන හෙළිකරන විශේෂ තොරතුරක්‌ නිසාය.
මීට වසර 31 කට පෙර එනම් 1984 ඔක්‌තෝබර් 31 වැනිදා පෙ. ව. 9.20 ට ඉන්දිරා ගාන්ධි ඝාතනයට ලක්‌වූයේ ඇගේ ශරීරාරක්‌ෂකයින් දෙදෙනකු වූ ෂට්‌වාන්ට්‌ සින් හා බීන්ට්‌ සින්ගේ වෙඩි ප්‍රහාරයන්ට ලක්‌වීමෙන් පසුවය. නවදිල්ලියේ සෆ්ඩාර්ජුන් මාවතේ පිහිටි අංක එක දරන නිවසේ සිට යාබද අක්‌බාර් පටුමගේ අංක එක දරන අගමැති කාර්යාලය වෙත ඉන්දිරා ගාන්ධි පාගමනින් ගමන් කරමින් සිටියදීය.
ඒ අතරතුර පිහිටි දොරටුවක ආරක්‍ෂාව භාරව සිටි මේ සික්‌ ජාතික පොලිස්‌ නිලධාරීන් දෙදෙනා සිය ඉලක්‌කය සපුරා ගත්හ. උප පොලිස්‌ පරීක්‍ෂක බීන්ට්‌ සින් ගාන්ධි අගමැතිනිය ප්‍රියකළ ආරක්‍ෂකයකු වූ අතර මොහුගේ සේවා කාලය වසර දහයක්‌ විය. බීන්ට්‌ සින්ගේ වෙඩි ප්‍රහාර ඉන්දිරාගේ බඩ ප්‍රදේශයට වැදී ඇය ඇදවැටුණු අතර එයින් පසු ෂට්‌වාන් සින් බිම වැතිර සිටි අගමැතිනියට නොනවත්වා වෙඩි තැබුවේය. විනාඩි කිහිපයක්‌ තුළ මේ ස්‌ථානයට පැමිණි ඉන්දු ටිබෙට්‌ දේශසීමා ආරක්‍ෂක සෙබළුන් දෙදෙනෙක්‌ බීන්ට්‌ සින්ට වෙඩි තබා ඝාතනය කළ අතර ෂට්‌වාන් අත්අඩංගුවට ගැනිණි. අගමැතිනිය ඝාතනය කළ වරදට ෂට්‌වාන් එල්ලා මරා දැමුවේ 1989 දීය. අම්රිත්සාර්හි ශුද්ධ වූ රන්දෙවොල සික්‌ අන්තවාදීන් විනාශ කර දැමීම සඳහා ඉන්දිරා අගමැතිනියගේ අණ පරිදි සිදු කළ බ්ලූ ස්‌ටාර් මෙහෙයුම ඇගේ ඝාතනයට මූලික වූ ප්‍රධානතම කරුණ විය. ජුනි මාසයේ සිදු කළ බ්ලුස්‌ටාර් මෙහෙයුමෙන් පසු අගමැතිනියගේ ආරක්‍ෂාවට සිටි සික්‌ පොලිස්‌ භටයන් ඉවත් කළ යුතු බවට බුද්ධි අංශවලින් දැනුම් දී තිබුණ ද එය ක්‍රියාත්මක වූයේ නැත. අගමැතිනියට වෙඩි තැබීමෙන් පසු සීක්‌ උප පොලිස්‌ පරීක්‍ෂකවරයා “මම කරන්න ඕන දෙය ඉටු කළා” යනුවෙන් කෑගසා ඇත. ගාන්ධි මහත්මියගේ ශරීරය වෙඩි උණ්‌ඩ තිහකින් පසාරු වී තිබූ අතර ඇය මරණයට පත්වූයේ සවස 2.20 ටය. ඉන්දිරා අගමැතිනිය සික්‌වරුන්ට එරෙහිව කළ මෙහෙයුම නිසා මරණයට පත්වූ අතර ඇගේ වැඩිමහල් පුතු එනම් රජිව් ගාන්ධි කොටි ත්‍රස්‌තවාදීන්ට එරෙහිව ශ්‍රී ලංකාවේ උතුර නැගෙනහිර පළාත්වල සිදු කළ මෙහෙයුම් නිසා 1991 දී තමිල්නාඩුවේදී ඝාතනය විය. ඉන්දිරා ඝාතනයෙන් පසු ඉන්දියාව පුරා සික්‌වරු දෙදහසක්‌ ඝාතනය කෙරිණි.
නේරු දියණියගේ අවාසනාවන්ත ඉරණම ගැන යළි සිහිපත් කරන්නට සිදු වූයේ මේ කතාවට ප්‍රවිෂ්ඨයක්‌ ලබාගැනීම සඳහාය. එසේනම් කොන්ග්‍රස්‌ නායක එම්. එල්. ෆොටේඩාර් සිය හිටපු අගමැතිනිය පිළිබඳ හෙළි කළ විශේෂ කරුණ කුමක්‌ද? ඉන්දිරා ගාන්ධි සිය මරණය ගැන කලින්ම දැනගෙන සිටි බවයි. කෙනෙකුට තම මරණය පිළිබඳ ඉවක්‌ දැනෙන්නට පිළිවන. එසේ නම් ඉන්දිරාට ද ඒ අවබෝධය තිබුණාද? ඉන්දියා පුවත් සේවයත් සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට එක්‌වෙමින් ෆොටේඩාර් මෙසේ සඳහන් කර තිබිණි. ගාන්ධි මහත්මිය නිතර කාශ්මීරයට පැමිණෙනවා. එසේ ආවම ඇය කාශ්මීරයේ ශාරිකා දේවි දෙවොල වන්දනා කිරීමට යනවා. ඇගේ අවසන් චාරිකාවේදීත් ශාරිකා දේවි දෙවොලට ගියා. එදා ශාරිකා දේවි දෙවොල වන්දනා කරලා එනවිට ඉන්දිරා අගමැතිනියගේ මුහුණේ තිබුණේ ඉතා කණස්‌සලු ස්‌වභාවයකි. ඒකට හේතුව වුණේ පූජා වට්‌ටියේ තිබූ කැවිල්ලක්‌ එහි හින්දු පූජකයා විසින් අගමැතිනියට දෙන්න යනකොට ඒක බිම වැටුණා. ඒක තමයි කණස්‌සල්ලට හේතුව. එයින්ම ගාන්ධි මැතිනියට අවබෝධ වුණා, තමන්ගේ ජීවිත කාලය ඉක්‌මනින්ම අවසන් වන බව” යෑයි කොංග්‍රස්‌ නායකයා හෙළිකර තිබිණි.ඇත්තෙන්ම ගාන්ධි මහත්මියට ජ්‍යොතීර්වේදීන් අනතුරු අඟවා තිබුණේ ඇයට ඉතාම නරක කාලයක්‌ උදාවී තිබෙන බවයි. “ගාන්ධි මහත්මියට ජ්‍යොතිර්වේදීන් කියලා තිබුණේ නොවැම්බර් 19 වැනිදා පසුකරන්න පුළුවන් වුණොත් ඇයට තව අවුරුදු දහයක්‌ අගමැතිවෙලා ඉන්න පුළුවන් කියලා” යෑයි ෆොටේඩාර් කියයි. එහෙත් නේරු දියණියගේ ජීවන ගමන ඔක්‌තෝබර් 31 වැනිදායින් අවසන් විය. ශාරිකා දේවි දේවොලේදීම ගාන්ධි මහත්මිය තම ඉරණම ගැන අවබෝධයක්‌ ලැබුවාද? ඇගේ මුහුණේ බලවත් කණස්‌සලු ස්‌වභාවයම ඉදිරි ඛේදවාචකය සටහන් කිරීමක්‌ විය.
ඉන්දියාවේ යකඩ ගැහැනිය ලෙස විරුදාවලිය ලබා සිටි ගාන්ධි මහත්මිය මියයන විට 66 වැනි වියේ පසු වූවාය. විවාහයෙන් වසර 18 කට පසු ඇගේ සැමියා වූ ෆෙරෝස්‌ ගාන්ධි මරණයට පත්වූ අතර බාල පුතණු සන්ඡේ ගාන්ධි වයස අවුරුදු 33 දී ගුවන් අනතුරකින් මරණයට පත් වීය. 1975 – 80 කාලයේ ඉන්දීය දේශපාලනයේ ඉතාම බලවත් චරිතය වූයේ සන්ඡේ ගාන්ධිය. ඔහුගේ මරණයද ඉන්දිරා අගමැතිනියට බලවත් ශෝකය දනවන්නක්‌ විය. සිය පුතුගේ මරණයෙන් පසු ඇයටද ජීවත්වීමට ලැබුණේ වසර හතරක කාලයක්‌ පමණි. කාශ්මීරයේ ශාරිකා දේවි දේවාලයේදී ඉන්දිරා මහත්මියටත් ජීවිතයේ අනියත බව ගැන ඉවක්‌ දැනෙන්නට ඇත. කිසිවකුට මරණය පරාජය කළ නොහැක. එය සනාතන දහමකි.
චතුර පමුණුව
– Divaina
